Cross Laminated Timber of kortweg CLT

Ook in Nederland wordt er steeds meer gebouwd met andere methoden dan onze klassieke baksteen. Daarbij onderscheiden we, wanneer het over bouwen met hout gaat, houtskeletbouw (HSB), Cross Laminated Timber (CLT), ook wel Kruislagenhout (KLH) en houtstructuurbouw (een combinatie CLT en HSB).

Er zijn daarnaast natuurlijk ook nog vele andere methoden, zoals bijvoorbeeld bouwen met strobalen (gevat in houten raamwerk) en staalframebouw. In deze blog gaan we wat verder in op CLT.

CLT zijn houten platen die in een timmerfabriek op maat worden gemaakt en bestaan uit meerdere lagen, kruislings verlijmde, houten planken. Daar maakt men hele wanden, vloeren, daken en gevels van tot wel 16 meter lang van. In de fabriek kan men de openingen voor ramen en deuren, doorvoeren en leidingwerk tot op de millimeter nauwkeurig aanbrengen. Het geheel wordt als een bouwpakket naar de bouwlocatie vervoerd en op een aangebrachte fundering in een paar dagen in elkaar gezet.

Wat zijn de voordelen van CLT en waar komt het vandaan? Om met het laatste te beginnen: het is niet nieuw en heeft zich dus al lang bewezen. In landen als Zweden, Oostenrijk en (Zuid-)Duitsland wordt al veel langer op deze wijze gebouwd en is het eigenlijk de opvolger van de blokhut met de gestapelde boomstammen. En daarmee is een van de grote voordelen van CLT gelijk verteld: de luchtdichtheid van het materiaal en het zeer geringe aantal aansluitingen en verbindingen (en daarmee mogelijke naden en kieren). Andere voordelen zijn, naast de al genoemde korte bouwtijd (minder manuren en bouwrente), de goede isolatie waarden van het materiaal (leverbaar tot 25 cm), het relatief geringe gewicht (een houten huis weegt de helft van een traditioneel gebouwd huis en kan daarmee ook op een veel lichtere fundering staan) en het aangename binnenklimaat (afwezigheid van bouwvocht).

Zijn er ook nadelen? Uit milieu oogpunt is het natuurlijk belangrijk dat het duurzaam geproduceerd hout is. Er wordt gebruik gemaakt van snelgroeiend vuren waarin ook nog eens CO2 opgeslagen is. Het transport is wel een aandachtspunt want het basis materiaal komt van ver. De halvering van het gewicht t.o.v. ( en vervoer van) de traditionele bouwmaterialen maakt echter veel goed.

Wat is beter? Vergelijken is lastig, het zijn appels en peren maar in het kader van duurzaam, en zelfs passief, bouwen is het bouwen met CLT moeilijk te verslaan.

Bekijk de ontwerpen in CLT op de pagina Voorbeelden

Tekst: Frans Lischer